Bomenroute
Misschien kom je op deze pagina omdat je de QR code hebt gescand in het park. Of je bent hier terecht gekomen via de Bultpark Lelystad website. Allebei leuk, lees snel verder! Onderaan dit bericht kun je de bomenroute met bijbehorende bomen zien.
Het Bultpark is een natuurrijk park en de variatie aan bomen maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. Bomen geven structuur aan een park, bieden luwte aan planten, dieren en mensen, geven schaduw en ook daar wordt gebruik van gemaakt.
Boomvruchten worden gegeten (dieren en soms ook mensen), in de bomen wonen dieren, soms hun hele leven, soms alleen om te nestelen.
Nou is er, lang, lang geleden, al eens een bomenroute uitgezet in het park maar die route was inmiddels sterk verouderd. Ook al omdat sommige bomen verdwenen. Bovendien werden er interessante bomen bijgeplant en de route was zo mini dat je een vergrootglas nodig had om je weg te vinden.
Hoogtijd voor deze Nieuwe Bomenroute, bewust met hoofdletters geschreven. In de route kom je 30 bomen tegen. Kun je ze aan het eind van je wandeling allemaal herkennen dan mag je het certificaat, achter in de routebeschrijving, invullen. De route is de moeite waard in alle seizoenen!
Veel plezier!
N.B. Bekijk je deze pagina op een mobiele telefoon? Draai deze dan naar liggende modus voor de beste ervaring.
Voor mobiel: veeg met je vinger over de kaart om in te zoomen. Open hier een grotere kaart in een nieuw tabblad die zelf kunt inzoomen.
1. (Gewone) plataan
De boom werd geplant in de zeventiger jaren. Heel kenmerkend zijn de stukken schors, die de boom afstoot. Onder zo’n stuk zit nieuwe, lichter gekleurde schors. In de winter zie je vaak nog vruchten aan de takken hangen: bruine bolletjes aan een dun ‘draadje’.
De plataan kan goed tegen luchtverontreiniging. Ook heeft de boom geen moeite met zwaar snoeiwerk: de dikke zijtakken worden soms afgezaagd op een meter van de stam. Kandelaberen wordt dat genoemd en inderdaad lijkt de boom daarna een beetje op een veelarmige kandelaar.
Soms wordt de plataan gebruikt als dakboom (kijk bij nr. 24 van deze route).
2. Walnoot
In het Bultpark (en in Lelystad) staan veel walnoten. Tijdens deze wandeling kom je ook de allergrootste walnoot van het hele Bultpark tegen (zie nummer 20). Zover is deze noot nog lang niet maar dat is een kwestie van tijd.
Voor de noten zijn veel liefhebbers, zowel mensen als dieren (zoals eksters en kraaien). Met stokken noten uit de boom gooien gebeurde eeuwen geleden al. De boom lijdt er niet onder dus erger je niet, zonde van de energie.
Het hout van de walnoot wordt gebruikt voor bijzondere ‘projecten’ zoals het dashboard van heel dure auto’s en prijzige meubelen.
3. Berk
Prachtige boom. Een zuchtje wind is al genoeg om het blad te laten ritselen. Je komt er door in een romantische stemming! De zaadjes worden verspreid door de wind. Aan de andere kant van het fietspad staan 3 jubileumbomen.
4. Jubileumbomen
In 2017 bestond Lelystad 50 jaar. Ter gelegenheid daarvan konden bewoners, bedrijven en instellingen, die iets met het getal 50 hadden, een hoogstamfruitboom kopen. Hier staan er drie, aan de overkant van de brug nog een aantal. Ze zijn allemaal geplant op 22 november 2017. De bloemen zijn een feest om te zien en bovendien de moeite waard voor insecten (ze verzamelen nectar, een soort dunne honing en stuifmeel. Ze zorgen zo voor de bestuiving van de bloemen. Uit het vruchtbeginsel van bestoven bloemen kan een vrucht groeien. Zonder bestuiving geen vruchten!). De vruchten zijn de moeite waard voor mensen en dieren(vogels, vlinders en soms ook een wesp).
5. Knotwilg
Langs de waterrand staan een paar knotwilgen. Ooit zijn die begonnen als tak, gewoon in de grond gestoken en daarna zijn ze uitgegroeid tot deze mooie knotbomen. Ieder jaar worden ze geknot voor 1 maart en na 15 september i.v.m. het broedseizoen.De takken worden verwijderd en weer op allerlei manieren gebruikt (o.a. voor vlechtschermen in het park maar ook voor huisdieren, zoals cavia’s en konijnen van Bultparkrandbewoners).
6. Populier
Dit is de hoogste en dikste boom van het Bultpark. Hij is meer dan 40 meter hoog!
Tegenover de populier staat een grote treurwilg.
7. Treurwilg
Aan de boom kun je zien waarom hij TREURwilg heet, de takken hangen naar beneden. Maar zo triest en treurig is de boom helemaal niet, dat lijkt maar zo. Romantische verliefden huurden vroeger een bootje en vroegen elkaars hand tussen de hangende takken met ritselende blaadjes. Kom daar nu eens om, het kan nu niet gek genoeg zijn!
8. Els
Elzen worden niet zo vaak als sierboom gebruikt. Dat is helemaal ten onrechte (maar daar mag je anders over denken hoor!) en dat zie je hier.
De zaden uit de rijpe, zwarte proppen (nog onrijp en groen in de lente en vroege zomer) worden gegeten door zaden etende vogels. Arme mensen, die verslaafd waren aan pruimtabak, maar die geen geld hadden om dat te kopen, pruimden soms op zulke zwarte proppen. Je moet er maar zin in hebben: ze smaken net als een hap zaagsel!
9. Fruitbongerd
Appels, peren en pruimen vormen een kleine fruitboomgaard (mooier is: bongerd). Het gaat om allerlei rassen, van vroeg tot laat zodat er lang wat te oogsten valt voor liefhebbers (mensen en dieren, je las het al bij de jubileumbomen).
De bloesem staat prachtig in de lente en de bloemen worden graag bezocht door insecten die daardoor zorgen voor de bestuiving. Uit het vruchtbeginsel van een bestoven bloemetje kan een vrucht groeien, daarvoor zijn insecten onmisbaar.
10. Moerascypressen
Links van het voetpad staan drie moerascypressen. Veel naaldbomen of coniferen (de moerascypres is óók een conifeer) houden hun naalden in de winter maar de moerascypres verliest ze in de herfst. Dan ligt er onder de bomen een dik bruin, verend tapijt.
11. Amberboom
Mooie boom, vooral in de herfst wanneer het blad schitterende herfstkleuren heeft.
Dat zit zó: de boom heeft de voedingsstoffen uit de bladeren afgevoerd naar takken, stam en wortels en wat er achterblijft zijn ‘afvalstoffen’ en díe zorgen voor die mooie kleuren. Het is dan een echte blikvanger!
12. Es
Essen hebben het de laatste jaren moeilijk door de essentaksterfte. Die wordt veroorzaakt door een schimmel die de houtvaten verstopt waardoor er geen vocht en voeding naar de takken en bladeren getransporteerd wordt. Blad en takken gaan dood en dat is bij verschillende essen goed te zien. Niet fijn als je zo’n dode tak op je hoofd krijgt!
Essen kun je herkennen aan de pikzwarte knoppen.
13. Schietwilg
Je hebt net al een paar schietwilgen gezien (nummer 5, knotwilgen) en je kunt je misschien nauwelijks voorstellen dat het om dezelfde soort boom gaat! Hier zie je hoe groot de boom wordt als je hem NIET knot! Schietwilgen hebben vaak last van watermerkziekte die de houtvaten verstopt.
Het blad en de takken verdrogen. In het park staan een paar bomen die er last van hebben. Er is niets tegen te doen. Toevallig kwam men er achter dat geknotte schietwilgen niet of nauwelijks last van de ziekte hebben.
14. Haagbeuk
Links staat een haagbeuk. Het is geen familie van de gewone beuk die beukennootjes ‘levert’. De haagbeuk levert niks wat lekker is. Hier zie je hem als flinke boom maar je kunt hem ook tegenkomen als haag rond tuinen.
15. Linde
Er staan niet veel lindebomen in het park (er staan er nog wel een paar in het Bultpark Groenproject rond het gymlokaal aan de Rigastraat). Op zich jammer want het zijn mooie bomen. Dit is nog een verhoudingsgewijs jong exemplaar. Omdat hij ‘los’ (= solitair) staat, dus niet tussen andere bomen, kan hij prachtig uitgroeien. Uit het hout werden vroeger, en ook nu nog wel, heiligenbeelden gehakt/gesneden.
16. Berk
Minder ‘dubbels’ las je in het begin, maar we kunnen toch niet zomaar, zonder te kijken, langs deze prachtige berk lopen! Bij nummer 3 van deze route kwam je al de eerste berk tegen.
17. Eik
Omdat deze eik (rechts) solitair (= in zijn eentje) staat kan hij prachtig, harmonisch en op een natuurlijke manier uitgroeien en die kans pakt hij hier zoals je ziet. Eiken zijn de moeite waard voor tientallen soorten dieren, meest klein, soms wat groter zoals de vogels die smullen van eikels. Eikels worden soms ook gebruikt als koffievervanger (‘Eikeltjeskoffie’) maar onbehandeld zijn ze niet eetbaar. Eikenhout wordt o.a. gebruikt in de meubelindustrie.
18. Paardenkastanje
Tom Wanner, onze Bultparkhof fotograaf,vroeg zich af waar je met kinderen of kleinkinderen kastanjes kon zoeken in het Bultpark. Er bleek geen enkele paardenkastanje in het park te staan!
Met behulp van de gemeente is dat probleem opgelost. We kregen drie mooie paardenkastanjes, ze werden geplant door vrijwilligers. En nu maar wachten op de eerste kastanjes, een kwestie van tijd!
19. Walnoot
En hier istie dan, de allergrootste walnoot van het Bultpark. De boom kan tientallen kilo’s noten leveren! Als je de boom eenmaal herkent merk je dat ze op veel meer plekken staan. Sommige zijn nog klein, andere al behoorlijk uit de kluiten gewassen.
Walnoten vallen, als ze rijp zijn, vanzelf uit de bolster op de grond. Vogels, zoals kraaien en eksters, kunnen daar niet altijd op wachten (vinden ze) en ze pikken de noten uit de boom om er een stukje verderop van te gaan smullen. En geef ze eens ongelijk. Tegenwoordig zijn er ook rassen die veel kleiner, zo’n meter of zes, blijven. Een enkel ras past zelfs in een grote kuip of pot!
20. Kerspruim
Er staan heel wat kleine pruimen (kerspruimen met rode vruchten en gele kroosjes met, je raadt het al, gele vruchten) in het park. Aan het eind van de route kom je er nog een aantal tegen.
De rijpe vruchtjes smaken heerlijk. Je kunt ze zo eten, maar je kunt er ook jam en gelei (en ander lekkers) van maken. (Kijk voor recepten op internet)
21. Beuk
Over de haagbeuk (nummer 14) hebben we al even gehad. Nee, ze zijn geen familie van elkaar. De beuk heeft een gladde stam, je kunt dat bij dit exemplaar mooi zien. Oudere beuken ‘produceren’ beukennootjes, eenmaal in de zoveel jaar een overvloedige hoeveelheid gevulde nootje. Een ‘mastjaar’ wordt dat genoemd. Sommige mensen zijn gevoelig voor beukennootjes. Ook dieren, zoals vogels en muizen, smullen van de nootjes.
22. Krentenboompje
Weliswaar een klein boompje maar toch mag hij niet ontbreken. Het gezegde ‘Klein maar fijn’ is zeker van toepassing op dit krentenboompje. Prachtig als het blad verschijnt, mooie bloei met witte bloemtrosjes, smakelijke vruchten (weten de vogels ook!), de krenten, waar je de lekkerste jam van kunt maken. En daarna ook nog een mooie herfstkleur. Kom daar eens om bij al die grote jongens!
23. Esdoorn
Je zult moeten toegeven dat dit prachtige bomen zijn. Dat komt, net als bij de eik (nummer 18) omdat ze in de vrije ruimte staan zodat ze uit kunnen groeien zoals ze zelf willen. De vruchtjes verspreiden zich dankzij de wind. Gooi je zo’n vleugeltje omhoog dan komt het, draaiend als een helikoptervleugel, naar beneden. Je kunt je voorstellen dat zo’n vleugeltje gemakkelijk door de wind meegenomen wordt.
24. (Dak) plataan
Deze plataan is geplant door toenmalig burgemeester Ina Adema ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van Lelystad (in 2017).
De hoofdtakken worden, zoals je kunt zien, horizontaal geleid waardoor er een soort ‘dak’ ontstaat. Op die horizontale takken groeien volop verticale takken omdat de boom eigenlijk gewoon de lucht in wil. Die verticale groeiers worden jaarlijks verwijderd om de dakvorm te behouden. Doe je dat niet dan wordt het uiteindelijk een gewone, grote plataan.
Aan weerskanten van de scheepsbank staan rijen jubileum fruitbomen (appels en peren) geplant op 22 maart 2017 ter gelegenheid, je wist het al, van het 50 jarig bestaan van Lelystad.
25. Oosterse plataan
Een bijzondere plataan waarvan er, voor zover bekend, maar eentje staat in Lelystad. Aan de vruchten (bruine bolletjes aan een ‘draadje’) herken je de plataan maar het blad is wat anders.
Blijf naar rechts kijken. Bij de waterkant staat nummer 26.
26. Treures
Ook deze treures is bijzonder. Hij laat zijn takken hangen (net als de treurwilg). Een bijzondere boom waarvan er ook maar eentje staat in Lelystad. Had veel last van de essentaksterfte maar lijkt die ziekte overwonnen (?) te hebben. Een boompje voor oude begraafplaatsen met monumentale graven.
27. Italiaanse populier
Deze slanke bomen zijn, net als de grootste boom van het Bultpark, populieren. Ze zijn hoog en blijven slank. Een prachtige groep om te zien. Af en toe ontdekt een bever hoe sappig en smakelijk de takken van deze populieren zijn.
28. Zuilvormige eiken
Alweer twee, voor Lelystad, redelijk bijzondere bomen, deze twee zuilvormige (dus slanke) zomereiken. Ze staan hier als een soort wachters om de brug te bewaken.
Steek het fietspad over en ga naar links. Rechts staat weer een walnoot. Stop even bij de walnoot en kijk naar links. Op de heuvel staat een scheefgegroeide boom.
29. Trompetboom
Scheef maar heel karakteristiek. Bloeit in de zomer, in de nazomer hangt de boom soms vol met bruine peulen, de vruchten. Prachtig blad. Er is een kleiner blijvende bolvorm die wel in tuinen aangeplant wordt (Catalpa bignonioides ‘Nana’).
30. Eik
Ook hier weer een paar prachtige eiken die de kans krijgen om uit te groeien. Links tegen het fietspad aan, staan nog een paar grote lindebomen. verschillende planten onder de bomen groeien slecht omdat de bomen zoveel vocht en voedsel uit hun omgeving gebruiken.